ချင်းတောင်နတ်ဆေးဂမုန်းသည် Saxifragaceae မျိုးရင်းဝင် အပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ- Bergenia ciliata ဖြစ်သည်။ မူရင်းဒေသမှာ- အာဖဂန်နစ္စတန်၊ တိဘက် တောင်ပိုင်း၊ နီပယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် ဘူတန်နိူင်ငံတို့ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိူင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ပေါများစွာ ပေါက်ရောက်သောအပင်တစ်မျိုးလည်းဖြစ်သည်။ ချင်းတောင်နတ်ဆေးဂမုန်းကို အိန္ဒိယနိူင်ငံတွင် ” Pathar phor buti ” ဆိုပြီး လူသိများကာ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲကြသည်။
တောထဲကနေ ခူးယူပြီး ဆေးဝါးအတွက်သုံးစွဲကြသလို ရံဖန်ရံခါ အစားအသောက်အတွက် အသုံးပြုကြသည်။ အဓိကအနေဖြင့် ကျောက်ကပ်နှင့်သက်ဆိုင်သောရောဂါများနှင့် အမျိုးမျိုးသော ဖျားနာခြင်းဝေဒနာများ ကုသရာတွင် အသုံးပြုသည်။ တိုင်းရင်းဆေးဆရာများက ထိုအပင်ကို အမှုန့်ကြိတ်ကာ အသုံးပြုကြသည်။
ချင်းတောင်နတ်ဆေးဂမုန်း၏ အရွက်၊ အပွင့်နှင့် အမြစ်ကို နေပူလှန်း၍ အခြောက်ခံကာ ရေနွေးကြမ်းသောက်ရာတွင် လက်ဖက်ခြောက်အနေဖြင့် အသုံးပြုကာ သောက်သုံးနိုင်သည်။ ထို့အပြင် အမှုန့်ကြိတ်ကာ ပျားရည်နှင့် သောက်သုံး၍ရသလို အရွက်နှင့် အပွင့်ကို သားသတ်လွတ်အနေဖြင့် အစိမ်းသုပ်စား၍လည်း ရသည်။
ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးများ
ချင်းတောင်နတ်ဆေးဂမုန်းတွင် bergenin၊ catechin၊ gallic acid နှင့် tannic acid အစရှိသော bioactive compound များ ပါဝင်နေသောကြောင့်-
• ဝိတ်ကျစေခြင်း
• အဆစ်အမြစ်သက်သာစေခြင်း
• အင်အားပြည့်ဖြိုးစေခြင်း
• ခုခံအားကိုတိုးမြှင့်ပေးခြင်း
• ချောင်းဆိုးပျောက်စေခြင်း
• သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းပေးခြင်း
• အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းရောဂါများ ကုသရာတွင် အသုံးပြုနိုင်ခြင်း
• နုပျိုစေခြင်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ပေးခြင်း
• ရောင်ရမ်းနာကျင်ခြင်းနှင့် အဖျားသက်သာစေခြင်း
• ဦးနှောက်နှင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေခြင်း
• ကျောက်ကပ်၊ သည်းခြေ ကျောက်ချေရာတွင် အသုံးပြုနိုင်ခြင်း…..အစရှိသော ကောင်းကျိုးအာနိသင်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
ထို့ကြောင့် ချင်းတောင်နတ်ဆေးဂမုန်းကို မိမိအိမ်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဆေးဖက်ဝင်အပင်အဖြစ်သာမက မျက်စိပသာဒဖြစ်အောင်လည်း စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ပါသည်။
ကိုးကား- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29102914/
“အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်”